(Internal Rate of Return)یا به اختصار IRR به مفهوم نرخ بازده داخلی است. که به دو روش زیر تعریف شده است:

متوسط نرخ بازده سالانه : 

یعنی با انجام یک سرمایه گذاری ، شرکت سالانه به طور متوسط چقدر بازده کسب می کند، به عنوان مثال ما اوراق قرضه ای را به نرخ ۲۰ درصد خریداری کنیم ولی سالانه به طور متوسط ۲۲ درصد سود کسب کنیم. و یا اینکه از تاسیس شرکت چه سودی عاید ما می شود.

نرخی که جریان های نقدی آتی را صفر می کند: 

بدین معنی که با استفاده از این نرخ مجموع جریان های نقدی که از سال یکم به بعد وارد  می شوند را،  با مبلغ سرمایه گذاری در سال صفر برابر کند. (برای بدست آوردن ارزش سهام و اوراق قرضه کاربرد بسیار زیادی دارد)

تعریف برخی از واژه  ها

سال صفر: 

سالی که ما در آن سرمایه گذاری را انجام می دهیم .

جریان های نقدی ورودی: 

مبالغی از وجه نقد که بعد از سرمایه گذاری وارد شرکت می شوند و همیشه با علامت مثبت نمایش داده می شوند.

مثلا ما در سال دوم ۲۰۰٫۰۰۰ جریان نقدی ورودی داریم ، یعنی ۲۰۰٫۰۰۰ حاصل از سرمایه گذاری به شرکت وارد شده است.

جریان های نقدی خروجی:

مبالغی از وجه نقد که از شرکت خارج می شوند و همیشه به صورت منفی نمایش داده می شوند.

مثلاً سرمایه گذاری در سال صفر. اگر ما در پروژه ای سرمایه گذاری کرده باشیم عدد را به صورت منفی و اگر شرکتی در پروژه ما سرمایه گذاری کرده باشد عدد را مثبت نشان می دهیم.

مثال

شرکت الف ، یک شرکت سرمایه گذاری است و قصد دارد از بین سه پروژه پیش رو یکی را انتخاب کند، تنها معیار تصمیم گیری برای مدیران شرکت ، استفاده از نرخ بازده داخلی است .

از شما به عنوان مدیرمالی خواسته شده  تا نظر خود را راجع به هر سه پروژه اعلام کنید. اطلاعات پروژه ها به شرح تصویر زیر است:

در سه پروژه بالا،  مبلغی که برای سرمایه گذاری موجود است، پانصد میلیون ریال است و فقط می توانیم یک پروژه را انتخاب کنیم .برخی از توضیحات:

در پروژه سرمایه گذاری خط تولید، ما باید در سال سوم مبلغ چهل میلیون ریال بابت برخی از هزینه ها پرداخت کنیم. پس این رقم یک جریان خروجی است و ما آن را با علامت منفی نشان می دهیم .

در پروژه اوراق قرضه،  سود ۱۷ درصد است و در سال آخر مبلغ سود سال آخر ،و اصل اوراق قرضه به ما پرداخت میشود .

سه فرض نیز داریم :

الف – مبلغ بازده مورد نظر مدیریت ۱۴ درصد است.

ب- مبلغ بازده مورد نظر مدیریت ۱۷ درصد است

ج – مبلغ بازده موردنظر مدیریت ۱۲ درصد است .

برای باز کردن تابع IRR  کافی است. در یکی از سلول ها علامت مساوی گذاشته. و کلمه IRR را تایپ کنید. تابع را انتخاب کنید ساختار تابع شبیه شکل زیر است:

در قسمت values  ما باید جریان های نقدی ورودی و خروجی را از سال صفر تا سال آخر وارد کنیم. برای این کار کافی است مبالغ سال صفر تا سال آخر را انتخاب کنیم به ترتیب شکل زیر:

توجه میکنید که مبالغ سرمایه گذاری ما از سلول b۲   تا سلول  b۷ ادامه دارد.

در قسمت Guess شما میتوانید عددی را که فکر می کنید نزدیک به نرخ بازده داخلی است را به صورت درصد وارد کنید. گزینه اختیاری بوده و می توان آن را خالی گذاشت.

بعد از نوشتن تابع، سلولی که در آن تابع را نوشته به صورت درصدی در می آوریم (از طریق Format cell) و اعشار آنرا نیز اضافه می کنیم، همانند شکل زیر:

بدین صورت تابع را برای هر سرمایه گذاری نوشته و عدد آنرا بدست می آوریم:

نتیجه گیری

الف – بازده موردنظر مدیریت ۱۴ درصد است : در این حالت سرمایه گذاری در اوراق قرضه انتخاب می شود . به دلیل آنکه تنها پروژه است که نرخ بازده داخلی آن از ۱۴ درصد بیشتر است.

ب – بازده مورد نظر مدیریت ۱۷ درصد است : در این حالت هیچ کدام از سرمایه گذاری ها انتخاب نمی شوند. بخاطر آنکه همه پروژه نرخ بازده ای کمتر از ۱۷ درصد دارد.

ج – بازده مورد نظر مدیریت ۱۵ درصد است : در این حالت امکان انتخاب هر سه پروژه وجود دارد ولی بهترین حالت باز هم اوراق قرضه است.  بدلیل آنکه اوراق قرضه یعنی طرح دوم بیشترین مقدار بازده داخلی یا IRR را دارا است.

نکته: حداقل نرخ بازده مورد انتظار یا Minimum Acceptable Rate of Retuen که آنرا با MARR نیز نمایش می دهند. حداقل بازده ای است که از پروژه انتظار داریم و درصورتی طرح را توجیه پذیر می دانیم که مقدار IRR از MARR بیشتر باشد.